W latach 2009-2016 dostawy nowych bojowych wozów piechoty i transporterów opancerzonych, w tym w wersjach specjalistycznych, na świecie wyniosą ponad 4750 egzemplarzy o wartości ponad 11,6 miliarda USD – jeśli wziąć pod uwagę harmonogramy dostaw w ramach obowiązujących i oficjalnie planowanych umów oraz określone w przygotowywanych przetargach. Jest to prawie dwukrotnie więcej niż w latach 2009-2012, w którym to okresie sprzedano lub zbudowano na licencji 2807 nowych pojazdów obu typów o wartości 5,21 miliarda USD. W ujęciu procentowym wzrost podaży nowych opancerzonych pojazdów bojowych w tym segmencie w 2013-2016 w porównaniu z poprzednim okresem będzie wynosić 69% w ilości i 123% – w wartości. Liczby te pokazują, że na świecie średnioroczne zapotrzebowanie na bwp i transportery wynosiło 702 sztuki w latach 2009-2012, w obecnym okresie będzie to około 1180 sztuk rocznie.

Jeśli wziąć pod uwagę pojazdy dostarczane i planowane do przekazania odbiorcom, tj. siłom zbrojnym, w okresie do 2017 roku, pierwsze miejsce na świecie w produkcji i sprzedaży, w tym licencyjnej, zajmowała i zajmuje Finlandia – ponad 1245 pojazdów za kwotę około 2,37 miliarda USD. W latach 2009-2012 Finlandia sprzedała 496 pojazdy opancerzone o wartości 926 milionów USD, portfel zamówień na lata 2014-2016 wynosi około 500 nowych wozów o wartości 1 miliarda USD. Warto zaznaczyć, że w większości są to produkowane na licencji w Polsce wozy AMV XA-360P, czyli Rosomaki, pozostałe zamówienia to zbliżone konstrukcyjnie pojazdy AMV w różnych wersjach dla Chorwacji, RPA, Słowenii i Szwecji.

Drugie miejsce w rankingu zajmuje Rosja – 1177 pojazdów o wartości 1,43 miliarda USD, m.in. bwp BMP-3 i kołowe transportery serii BTR-80 i BTR-82 dla Azerbejdżanu, Indonezji, Jemenu, Cypru, Kazachstanu, Kuwejtu, Sudanu, Ugandy i Wenezueli. W pierwszych czterech latach omawianego okresu wyeksportowano 783 opancerzone pojazdy bojowe o wartości 795 milionów USD, zamówienia na na lata 2014-2016 szacuje się na około 400 nowych wozów o wartości 635 milionów USD.

Trzecie miejsce w sprzedaży eksportowej osiągnęła Ukraina, która eksportuje kołowe transportery opancerzone BTR-3 i BTR-4 (223 maszyny o wartości 248 milionów USD dla Czadu, Kazachstanu, Indonezji, Iraku, Sudanu i Tajlandii). Łącznie szacuje się, że w okresie 2009-2016 ukraińskie fabryki wyeksportują 821 tego typu pojazdów za 983 miliony USD, co oznaczałoby sprzedaż w okresie następnych 598 transporterów za sumę 735 milionów USD, w przypadku realizacji wszystkich planowanych umów. Z uwagi na konflikt ukraińsko-rosyjski sytuacja przemysłu zbrojeniowego Ukrainy zmieniła się – w pierwszej kolejności realizowane są zamówienia własnego resortu obrony.

Kołowy Transporter opancerzony Pandur II armii czeskiej.

Czwarte miejsce zajmują Włochy, z uwagi na sprzedaż praw do licencyjnej produkcji kołowego transportera VBTP-MR Guarani w Brazylii i dostawę wozów B-1 Centauro do Omanu, łącznie 486 maszyn w wysokości 372,2 miliona USD. W pierwszym okresie czterech lat zostało wyeksportowanych 46 wozów o wartości 49,4 milona USD, a w latach 2013-2016 przewidywana wielkość dostaw wyniesie 440 pojazdów o wartości 322,9 miliona USD. Należy jednak zauważyć, że doniesienia o redukcji brazylijskich wydatków wojskowych mogą mieć negatywny wpływ na realizację program do produkcji transporterów opancerzonych VBTP-MR Guarani.

Kanada zajmuje piąte miejsce  z łącznie 368 pojazdami o wartości 796,5 miliona USD. W pierwszym czteroletnim okresie sprzedaż objęła prawa licencyjne do 197 opancerzonych pojazdów bojowych Piranhia III – Stryker o wartości 318 milionów USD, plany na lata 2014-2016 mówią o 171 nowych transporterach o wartości 478,5 miliona USD.

Szóste miejsce z transporterem Pandur II zajmuje Austria z 339 maszynami o wartości 1,08 miliarda USD, m.in. dla Portugalii i Czech. W pierwszym okresie czterech lat zostały sprzedane 187 pojazdy o wartości 699 milionów USD, portfel zamówień na lata 2013-2016 jest szacowany na 152 nowe Pandury o wartości 378,2 miliona USD.

Siódme miejsce będzie zajmował francuski przemysł zbrojeniowy, który może dostarczyć odbiorcom zagranicznym 323 sztuki pojazdów opancerzonych (VAB-VTT, VBL, VAP) o wartości 217,8 miliona USD. W latach 2009-2013 zostały sprzedane 173 pojazdy o wartości 117,8 miliona USD, portfel zamówień na lata 2013-2016 obejmuje około 150 maszyn o szacunkowej wartości 100 milionów USD.

Ósme miejsce zajmuje Turcja z 320 pojazdami na kwotę 549 milionów USD. W pierwszych czterech latach omawianego okresu wyeksportowano 153 pojazdy Otokar Arma i Cobra dla Bahrajnu, Bangladeszu, Malezji o wartości 185,8 miliona USD, prognozowana na lata 2013-2016 sprzedaż obejmuje 167 nowych pojazdów na kwotę 363,2 miliona USD.

Kolejne, dziewiąte miejsce z dostawami pojazdów opancerzonych Fuchs i Boxer zajmują Niemcy – łącznie 314 pojazdy o wartości 1,15 miliarda USD. W pierwszym okresie czterech lat wyeksportowano 59 pojazdów opancerzonych o wartości 264,5 miliona USD, przemysł niemiecki pozostawał z 255 nowymi maszynami o wartości 883,5 miliona USD. Znacznymi dostawcami eksportowymi nowych pojazdów opancerzonych są także Szwajcaria (Pirahnia III dla Belgii, Brazylii i Hiszpanii), Szwecja (pojazdy rodziny CV-90 dla Danii i Norwegii) oraz Chiny (kołowe ZFB-05, WZ-551, WZ-523 i gąsienicowe WZ-534 dla kilkunastu państw Afryki, Ameryki Południowej i Azji).

Powyższe dane są szacunkowe i mogą się zmienić, szczególnie jeśli chodzi o lata 2014-2016. Należy zauważyć, że niepotwierdzone przetargi i zamówienia w tym okresie (lata 2014-2016) mogą dać liczbę ponad 600 sztuk nowych bojowych wozów piechoty i transporterów opancerzonych. Warto wskazać także, że rynek omawianych pojazdów jest zdominowany przez pojazdy kołowe, głównie w układzie jezdnym 8×8, w różnych wersjach, w tym także z armatami o kalibrach większych niż 20 mm, klasyfikowane jako bojowe wozy piechoty. Jedynie szwedzkie CV-90 i rosyjskie BMP-3 mają trakcję gąsienicową – ich udział ocenia się szacunkowo na około 15% ogólnej liczby wyeksportowanych wozów w latach 2009-2016.

Copyright © Redakcja Militarium/Fot. Ministerstwo Obrony Czech